Erbo-santo
Santolina decumbens
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Gardo-raubo, Tuo-verme, Trufamando, Ferigoulo-fèro, Ambròsi.
Noms en français : Aurone femelle, Camomille de Mahon.
Descripcioun :L'erbo-santo trachis en bartas de formo redouno emé de fueio blanquinouso e di proun óudouranto. En deforo de nosto relarg de basso Prouvènço s'atrovo quàsi jamai.
Usanço :Èi vertuouso contro li verme (Tuo-verme), ajudo à digeri e lucho contro lis espaime (emplegado subretout pèr li bèsti). Sougno peréu li plago en maceracioun dins l'aigardènt. S'emplego en essènci, pamens fau saupre qu'èi neuroutoussico. La gardo-raubo servié tambèn contro lis arno (mousco d'armàri).
Port : Aubret
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Santolina
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Anthemideae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Cresten venta
- Garrigo
Estànci : Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Santolina decumbens Mill., 1768
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753